Cần có cơ chế thông thoáng phát triển nhà ở xã hội cho thuê

Sáng ngày 6/12/2024 tại Hà Nội, Viện nghiên cứu Giáo dục Nghề nghiệp (IVES) thuộc liên hiệp các Hội khoa học Kỹ thuật Việt Nam đã phối hợp với các cơ quan chức năng và các nhà khoa học, tổ chức Hội thảo ”Đổi mới cơ chế quản lý thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội cho thuê”.

Hội thảo ”Đổi mới cơ chế quản lý thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội cho thuê”

Tới dự Hội thảo có gần 100 đại biểu là các nhà khoa học, các đơn vị, doanh nghiệp thuộc Hiệp hội bất động sản, các Tổng công ty xây dựng và những người quan tâm đến nhà ở.

Hội thảo nhằm mục tiêu nhận định được thực trạng phát triển nhà ở xã hội (NOXH) cho thuê hiện nay, đồng thời đề xuất những cơ chế quản lý sao cho phù hợp, áp dụng cho đại đa số tầng lớp người dân có nhu cầu thực về vấn đề này.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, đồng chí Nguyễn Anh Quân – Viện trưởng Viện nghiên cứu Giáo dục Nghề nghiệp (IVES) nhấn mạnh. Trong bối cảnh Quốc tế, nhà ở xã hội cho thuê đã được nhiều quốc gia đặt vị trí quan trọng hàng đầu trong chiến lược phát triển nhà ở xã hội cho thuê như CHLB Đức, Singapore...

Ông Nguyễn Anh Quân – Viện trưởng Viện nghiên cứu Giáo dục Nghề nghiệp

Mô hình này bao gồm ba phân khúc chính: NOXH cho thuê, NOXH cho thuê mua và NOXH bán đứt. Các phân khúc này điều hướng đến đối tượng thu nhập thấp, giúp họ có cơ hội tiếp cận nhà ở phù hợp, dù là thông qua thuê, thuê mua, hay mua đứt với hỗ trợ vay vốn.

Tình hình nhà ở xã hội cho thuê ở Việt Nam. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chỉ đạo trực tiếp xây dựng 1 triệu căn hộ NOXH – Giai đoạn 2021 đến 2030 đã được triển khai nhằm giải quyết nhu cầu bức thiết của các nhóm đối tượng yếu thế. Đồng thời các cơ quan lập pháp đã hoàn thiện Luật nhà ở năm 2023, đã có hiệu lực từ ngày 1 tháng 8 năm 2024 cùng nhiều văn bản pháp luật liên quan, tạo hành lang pháp lý thông thoáng và linh hoạt, hỗ trợ mạnh mẽ cho sự phát triển các khu NOXH trên toàn quốc. Trong đó, phân khúc NOXH cho thuê đóng vai trò chủ đạo, đặc biệt tại các khu đô thị lớn như thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội và các khu đô thị có cụm công nghiệp xử dụng nhiều lao động với thu nhập bình quân thấp. Đây chính là giải pháp tối ưu để giải quyết bài toán nhà ở cho công nhân lao động, góp phần ổn định đời sống và thúc đẩy kinh tế xã hội.

Với những chính sách hỗ trợ đồng bộ và sự quan tâm đặc biệt từ các cấp chính quyền địa phương, NOXH cho thuê hứa hẹn sẽ trở thành giải pháp hiệu quả, đáp ứng nhu cầu an cư của hàng triệu người dân, đồng thời đóng góp quan trọng vào sự phát triển bền vững của Việt Nam.

Những vướng mắc cả Cung và Cầu:

Đánh giá về NOXH cho thuê ở Việt Nam, TS Trần Thị Hạnh – Thành viên Hội đồng khoa học Viện IVES cho biết, hiện tại Việt Nam đang thiếu nguồn cung NOXH cho thuê do ngân sách Nhà nước còn hạn chế, các Doanh nghiệp, các tư nhân không muốn đầu tư phát triển do lợi nhuận thấp, sợ rủi ro vì đối tượng theo quy định là những người thu nhập thấp.

TS Trần Thị Hạnh – Thành viên Hội đồng khoa học Viện IVES

Việc được miễn thuế sử dụng đất triển khai xây dựng NOXH phức tạp, kéo dài, khó vay vốn tín dụng ưu đãi do nhân hàng không có cơ sở tin cậy để tín chấp cho chủ đầu tư khi các dự án chậm trễ do vướng mắc về mặt pháp lý, giải phóng mặt bằng, thiếu cơ chế giám sát, tiến độ, chất lượng, an toàn công trình.

Về phía Cầu : Vướng mắc chưa có sự phân nhóm các đối tượng thụ hưởng NOXH dựa trên khả năng tài chính của họ, các điều kiện ưu đãi hỗ trợ cho riêng từng nhóm. Nhà nước cũng chưa có chính sách hỗ trợ cho người thu nhập thấp thuê nhà.

TS Trần Thị Hạnh cho biết thêm, hiện nay đang thiếu công cụ để đảm bảo thông tin minh bạch và dể dàng tiếp cận với NOXH cho thuê. Về khung pháp lý TS Trần Thị Hạnh đề cập cần có một khung pháp lý, hay một cơ quan chuyên trách để quản lý NOXH cho thuê.

Đồng tình với quan điểm, TS Nguyễn Đại Lai – Thành viên hội đồng chuyên gia Viện IVES cho biết, tại Việt Nam chính quyền đang đứng về phía người xây dựng nhà ở thương mại để tạo điều kiện ưu ái cho chủ đầu tư này dành đất để xây dựng NOXH, trái ngược với đa số Chính phủ các nước tiên tiến luôn đứng về phía lợi ích người thụ hưởng NOXH.

Thậm chí Chính phủ mua NOXH theo quy chế trao đổi cho đối tượng thụ hưởng thuê mua, hay mua theo giá thấp hơn thị trường.

TS Nguyễn Đại Lai đề xuất nhà nước cần sớm giao cho Chính phủ thành lập một cơ quan chuyên trách, là đầu mối theo dõi, quản lý, đầu tư xây dựng NOXH cho thuê, tránh trồng chéo chính sách như hiện tại...

TS Nguyễn Đại Lai

Kết luận buổi Hội thảo đồng chí Nguyễn Anh Quân – Viện trưởng Viện IVES, nhấn mạnh: “Những ý kiến phân tích của các nhà khoa học, chuyên gia tại hội thảo này sẽ được lãnh đạo Viện kiến nghị đề xuất lên các cơ quan có thẩm quyền liên quan đến cơ chế đổi mới trong việc quản lý và thúc đẩy phát triển NOXH cho thuê tại Việt Nam. Để góp phần ổn định và phát triển nền kinh tế nước nhà”./.

Một số hình ảnh của Hội thảo:

 

VƯƠNG TRỌNG – MINH TUẤN & NHÓM PHÓNG VIÊN TRUYỀN HÌNH VIỆT – ĐỨC THỰC HIỆN